مهدی‌کاظمی،سخنگوی اتحادیه صنف لوازم یدکی خودرو و ماشین‌آلات در مصاحبه ای گفت بالغ بر 1000 پرونده شکایت در چهارسال اخیر داشته‌ایم ولی کمتر از 10 پرونده به مرحله تعزیرات رسیده است
مشکل مواحهه با کمبود قطعات یدکی خودرو در بازار و فروش آنها با قیمت‌های گزاف و در برخی موارد هم قیمت های چند برابری نمایندگی‌های رسمی خدمات پس‌از فروش، به نارضایتی بیشتر مشتریان این حیطه بدل گشته است. با این وجود فروشندگان لوازم‌یدکی بر این باورند به علت ناپایداری نرخ ارز و افزایش هزینه واردات و ترخیص قطعات، طبعا قیمت قطعات یدکی در بازار بالا خواهد بود. ضمن آنکه باتوجه به مشکلات عدیده و موانع جدی در مسیر تولید داخل، قطعه‌سازان کشور نیز قدرت لازم برای تامین بازار را ندارند.
در این حیطه مهدی‌کاظمی، سخنگوی اتحادیه صنف لوازم یدکی خودرو و ماشین‌آلات در گفت‌وگویی به ارائه توضیحاتی پرداخت.
درحالحاضر موجودی و میزان خرید و فروش قطعات یدکی در بازار چگونه است؟
در حقیقت طی این مدت اتفاق خاصی رخ نداده مگر اینکه تا حدی آرامش در بازار بر قرار شده است. کمبودهای پیشین همچنان در بازار وجود دارند. ولی باتوجه به برخی وعده‌های مسئولان، مردم اندکی امیدوار شده‌اند و به خاطر آرامش به بازار بازگشته است.
آیا این وعده‌ها باعث کاهش قیمت‌ها نشده است؟
اینکه جنسی در بازار ارزان شده باشد، قابل تأمل است. اما مساله مهم این است که به قول داده‌شده، عمل شود تا اعتماد مردم از بین نرود.
قول‌هایی که به آن اشاره کردید، شامل چه اقداماتی می‌شوند؟
در این خصوص باید گفت هم اکنون قطعات زیادی در گمرک‌های کشور هستند که مربوط به یکی،دو ماه گذشته نبوده و برخی از آنها از بهمن‌ماه سال‌گذشته تا ماههای فروردین و اردیبهشت امسال وارد شده‌اند اما در گمرک‌ها مانده‌اند. باتوجه به اینکه حجم قطعات بسیار انبوه و متعلق به خودروهای مختلف است، اگر ترخیص آنها عملی شود، نه‌تنها قیمت‌ها تنزل می‌یابد، بلکه کمبودی که الان در بازار شاهد هستیم نیز جبران خواهد شد.
بررسی های صورت گرفته در بازار و مشتریان بیانگر آن است که برخی قطعات یدکی به دلایلی که اشاره کردید، در نمایندگی‌های رسمی خدمات پس‌ازفروش وجود ندارد اما در بازار با قیمت‌های چندبرابر بیشتر فروخته می‌شود. آیا این موضوع را تایید می‌کنید؟
بله. این مساله اصلا نیاز به بررسی و پایش خاص ندارد. تقریبا همه اعضای هیاتمدیره اتحادیه خود تولیدکننده یا فروشنده هستند و به‌همین‌دلیل کاملا به اتفاقاتی که در بازار می‌افتد، واقف هستند و هیچ موضوعی نیست که اتحادیه از آن بی‌اطلاع باشد.
درخصوص اینکه گفته می‌شود از مصرف‌کننده و فروشنده پرسش شده اما آنها می‌گویند برخی قطعات در نمایندگی‌های رسمی خدمات پس‌ازفروش موجود نیستند، در حالی که در بازار وجود دارد، باید توجه داشت متاسفانه نمایندگی‌های رسمی خودرو در ایران به آن شکل خدمات ارائه نمی‌دهند که مشتری یا فروشنده از آن استفاده کند، حال چه نمایندگی خودرو داخلی باشند و چه نمایندگی خودروهای خارجی. اگر هم خدماتی ارائه می‌دهند، حتی نمی‌توانند به‌طور کامل پاسخگوی تمام مشتریان خود باشند، چه برسد به اینکه فروشنده آزاد بتواند قطعه‌ای را از آنها بگیرد و در بازار آزاد بفروشد.
الان حتی اگر به برخی نمایندگی‌های مجاز خودروهای چینی مراجعه کنید، شاهد آن هستید که بسیاری از قطعات را موجود ندارند. در نتیجه قطعه‌ای را که موجود نیست، چگونه می‌توانند در بازار آزاد بفروشند یا در دسترس همکاران صنف ما قرار دهند که آنها با قیمت دیگر در بازار عرضه کنند؟
به این ترتیب قطعات چگونه در بازار مشاهده شده و به مشتری فروخته می‌شود؟
یقینا بیشتر اعضای صنف لوازم یدکی خودرو و ماشین‌آلات به صورت مستقل واردات قطعه هم دارند. هرکدام از قطعات چینی، ژاپنی، ترکیه‌ای، کره‌ای و... را از همان کشور وارد می‌کنند.
آیا این قطعات اورجینال هستند؟
البته این قطعات از تامین‌کنندگان اصلی و کارخانه‌های اورجینال نیستند. دقت داشته باشید در حال حاضر گفته می‌شود قطعه‌ای مربوط به خودروهای هیوندای از کره‌جنوبی وارد می‌شود. اما دلیل نمی‌شود بگوییم این قطعه کره‌ای، اصل است. قطعه اصل مربوط به کارخانه تولیدکننده است. ولی در کنار آن چند قطعه‌ساز متفرقه دیگر در این کشورها این قطعات را با همان کیفیت اصلی تولید می‌کنند.
این اتفاقی است که در کشور ما هم می‌افتد. هم اکنون تولیدکنندگان زیادی در ایران فعال هستند که با برندهای گوناگون اقدام به تولید می‌کنند و محصولاتشان در بازار به‌فروش می رسد. اما هرکدام شرایط خود را دارند.
بعضی برند معروفی هستند و با قیمت بالا فروخته می‌شوند. بعضی قطعات را با کیفیت بالا تولید می‌کنند اما چون معروف نیستند، آنها را با قیمت مناسب‌تر به بازار عرضه کرده و می‌فروشند. در نتیجه این که می گویند قطعه و لوازم یدکی در نمایندگی موجود نیست اما در بازار فروخته می‌شود، به این معنی نیست این قطعات از نمایندگی گرفته شده، بلکه به نظر می‌رسد خودشان این قطعات را وارد می‌کنند.
اما چرا این قطعات و لوازم یدکی با قیمت‌هایی چند برابر بالاتر در بازار به فروش می‌رسند؟
واردات این قطعات در صورتی که قبل از عید نوروز انجام شده باشد که اغلب با دلار 3700 تا نهایت 4000تومانی بوده است. این واردکنندگان حق دارند بدون پرداخت هیچگونه مابه‌التفاوتی قطعات خود را به قیمت روز عرضه کنند. چراکه آنها از ارز دولتی استفاده نکرده‌اند. در نتیجه شرعا و قانونا این واردکنندگان بدون پرداخت هزینه بیشتر و مابه‌التفاوت باید این قطعات را به بازار عرضه کنند. آنها می‌توانند این قطعات را به قیمت ارز امروز بفروشند. چراکه اگر جز این باشد، دیگر نخواهند توانست این قطعات را جایگزین کنند و عملا باید این کسبوکار را کنار بگذارند.
به‌عنوان‌مثال اگر در آن زمان قیمت تسمه‌تایم باکیفیت پژو در چین 5دلار قیمت داشت، با ارز 4هزار تومانی برای واردکننده 20هزار تومان تمام می‌شد. این درحالی است که با قیمت امروز ارز واردکننده ناچار است این قطعه را 75هزارتومان بخرد. بر این اساس، آیا کالایی که امروز وارد شده است، می‌تواند با همان قیمت گذشته فروخته شود؟ پاسخ خیر است. پس واردکننده نمی‌تواند چنین کاری انجام دهد.
با این وجود شما معتقدید واردکننده حق دارد قطعه‌ای را که با ارز 4هزار تومانی وارد کرده، مثلا به قیمت ارز 15هزار تومانی بفروشد و بر این اساس گران‌فروشی هم در بازار انجام نشده است؟
گران‌فروشی زمانی است که 50درصد اعضا همین تسمه‌تایم را در بازار به قیمت 65 تا 75 هزار تومان می‌فروشند ولی به طور مثال دو واحد فروش این قطعه را 90هزار تومان بفروشد. آنها گران‌فروش هستند. ولی چنانچه همه باهمان قیمت 75هزار تومان این قطعه را بفروشند، در حقیقت این قیمت روز بازار است و گران‌فروشی نیست.
نظارت اتحادیه بر عملکرد اعضای صنف چقدر است؟
با عنایت به تبلیغات و اطلاع‌رسانی‌های متعددی که طی پنج، شش سال گذشته در رسانه‌ها داشته‌ایم، امروز دست کم تهرانی‌ها واقفند اگر قطعه‌ای را از بازار با قیمت بالا یا کیفیت پایین بخرند، می‌توانند مستقیم به اتحادیه مراجعه و شکایت خود را اعلام کنند. به خاطر همین ما طی سال‌های اخیر موفق شدیم رسیدگی خوبی را بر بحث گران‌فروشی داشته باشیم. به طوری که هم رضایت مشتریان تامین شود و هم همکاران خودمان راضی شوند. در همین سال‌ها ما بیش‌از 1000پرونده شکایت در این زمینه‌ها داشته‌ایم که کمتر از 10پرونده به مرحله تعزیرات رسیده و مابقی در اتحادیه حل و فصل شده است.